Dlaczego mój koń obgryza drzewa?
Konie to zwierzęta roślinożerne, tak więc Twój koń może od czasu do czasu podskubywać drzewa. Może to robić z różnych powodów, takich jak nuda lub niedobór niektórych składników odżywczych. Koń mógłby pozbawić kory całe dorosłe drzewo w ciągu jednego dnia, a nawet wgryźć się w drewno pod spodem, niszcząc drzewo.
Naukowcy wciąż nie do końca wiedzą, dlaczego konie podgryzają drzewa, ale mają kilka teorii. Drzewa mogą uzupełniać potrzeby żywieniowe konia, zwłaszcza w przypadku niedoborów błonnika. Obserwuje się więcej przypadków zjadania kory wśród dzikich populacji koni w Australii podczas suszy, gdy trawa wysycha. W takiej sytuacji z pewnością szukają błonnika wśród drzew. Mogą też szukać wody. Drzewa odprowadzają wodę z ziemi przez system naczyń włosowatych w pniu. Konie próbują do niej dotrzeć, niszcząc przy tym korę, którą nie zawsze zjadają, czasami tylko ją zdejmują i zostawiają, aby dostać się do wnętrza.
Konie których potrzeby żywieniowe są zaspokajane też mogą żuć korę i gałęzie, ponieważ poszukują zróżnicowanej tekstury pożywienia. W naturze pasą się i przeglądają szeroką gamę gatunków roślin, w tym drzewa i krzewy. Możemy to przyrównać do dodawania grzanek do sałatki przez ludzi – dla chrupkości i urozmaicenia. Kolejnym powodem przeżuwania gałęzi może być samoleczenie. Samoleczenie to zdolność zwierzęcia do wykorzystywania wtórnych związków roślinnych (PSC) lub innych substancji nie odżywczych (NSN) w celu zwalczania lub kontrolowania chorób. Nie ma zbyt wielu badań na temat samoleczenia koni, ale na podstawie wiedzy o innych gatunkach – na przykład bydła, kóz i owiec – wiemy, że pasące się zwierzęta chętniej wybierają rośliny, które przynoszą korzyści zdrowotne np. uśmierzają ból czy mają właściwości bakteriobójcze. Niektórzy ludzie uważają, że konie korzystają z przeciwzapalnego lub przeciwbólowego działania wierzby.
Usuwanie kory – zwłaszcza jeżeli koń usuwa cały krąg kory wokół pnia – może być zabójcze dla drzew. Konie przy użyciu swoich przednich zębów mogą również wyrządzić znaczne szkody w rdzeniach drzew. Najważniejszą różnicą między bydłem a końmi pod względem anatomii wypasu jest struktura zębów. Bydło ma tylko dolne siekacze, podczas gdy konie mają zarówno dolne jak i górne. Bydło w większym stopniu niż konie używa języka do wypasania się wśród traw i krzewów. Dwie pary siekaczy u koni umożliwiają nie tylko selektywne wypasanie i gryzienie roślin bardzo blisko ziemi, ale także uszkadzanie i usuwanie kory drzew. Bydło więc nie jest w stanie ugryźć kory w takim stopniu, w jakim robią to konie.
Skutecznym sposobem ochrony drzew przed zębami koni jest ogrodzenie ich tak aby znalazły się poza ich zasięgiem. Kiedy ogrodzenie nie jest możliwe, można spróbować osłonić drzewa, używając palet lub siatki. Zapobieganie podgryzaniu drzew może oznaczać ograniczenie dostępu do zasobów, których konie potrzebują. Aby zaspokoić te potrzeby warto umieścić na padoku duże i małe gałęzie z różnych drzew. Należy jednak być ostrożnym przy wyborze rodzaju drewna, ponieważ niektóre z nich mogą być toksyczne dla koni. Poleca się morwy, brzozę, wierzbę, a także drzewa owocowe których kora bywa smaczniejsza, ponieważ zawiera mniej gorzkich związków, a dodatkowo jest cieńsza i gładsza niż kora np. dębów.
***
Tekst: Dominika Tyrka